[ Pobierz całość w formacie PDF ]
sobie czegokolwiek, nie jest czymś dla Osoby Boskiej odpowiednim.
3. Natura stanowi o osobie. Nie podobna zaś, by to, co zostało ustanowione,
przyjęło coś, co je stanowi, jako że skutek nie działa na przyczynę. Nie jest więc
podobne, by osoba przybrała naturę.
34
A JEDNAK Augustyn mówi2): Ten Bóg , czyli Bóg Jednorodzony, przybrał
postać, to jest naturę sługi . Bóg Jednorodzony zaś jest osobą. A więc osoba może
przyjąć naturę.
WYKAAD. Wyraz przyjęcie oznacza dwie rzeczy: zródło czynności i jej kres.
Przyjąć bowiem to znaczy wziąć coś do siebie. W przyjęciu omawianym, zarówno
zródłem jak i kresem czynności jest Osoba. Jest Ona jej zródłem, bo czynność jest
funkcją właściwą osoby, a tego rodzaju. przybranie sobie ciała dokonało się przez
działanie Boga. Osoba jest także kresem przyjęcia, bo, jak stwierdzono wyżej3),
zjednoczenie dokonało się nie w naturze, lecz w Osobie. Jasne więc, że przyjęcie
natury przysługuje Osobie w sposób najbardziej właściwy.
Ad l. Wobec nieskończoności Osoby boskiej nie można do Niej niczego dodać.
Dlatego Cyryl mówi4): Nie pojmujemy zjednoczenia, jako dodania czegoś . Nie
dodaje Bogu niczego również zjednoczenie z człowiekiem, dokonane przez łaskę
usynowienia, natomiast człowiek otrzymuje coś z Boga. Udoskonala się więc przy tym
nie Bóg, lecz człowiek.
Ad 2. Nieudzielność osoby wyraża się w tym, że nie można Osoby orzekać o
wielu osobnikach, ale to nie wyklucza możliwości kilku orzeczeń o jednej osobie. Nie
jest więc sprzeczne z pojęciem osoby udzielanie się polegające na samoistnym
bytowaniu w kilku naturach. Bo nawet w osobie stworzonej mogą się przypadłościowe
łączyć liczne natury, tak np. w osobie jednego człowieka spotyka się ilość z jakością.
Właściwością wyłączną Osoby boskiej jest to, że dzięki Jej nieskończoności zbiegły
się w Niej natury nie przypadłościowe, lecz w bytowaniu samoistnym.
Ad 3. Jak już wiemy5), natura ludzka nie stanowi podstawy określającej absolutny
byt Osoby boskiej, lecz taki byt, jaki odpowiada nazwie tej natury. Syn Boży nie
zawdzięcza naturze ludzkiej tego, że po prostu jest; był On bowiem od wieków,
naturze ludzkiej zawdzięcza On tylko to, że jest człowiekiem. Zaś zasadniczo natura
boska stanowi o boskiej osobie Syna Bożego. Toteż nie mówimy o przyjęciu natury
boskiej, lecz ludzkiej.
Artykuł 2.
CZY DLA NATURY BOSKIEJ JEST RZECZ STOSOWN
PRZYJ NATUR LUDZK ?
Na pozór nie.
1. Jak powiedziano bowiem1), przyjąć to tyle co przybrać sobie. Natura boska zaś.
nie przyjmuje natury ludzkiej do siebie; zjednoczenie bowiem nie dokonało się w
naturze, lecz w Osobie, jak stwierdzono wyżej2). Więc przyjęcie natury ludzkiej
boskiej naturze nie odpowiada.
2. Natura boska wspólna jest trzem Osobom. Gdyby więc przyjęcie przysługiwało
naturze, wynikałoby stąd, że przysługuje ono trzem Osobom, i znaczyłoby, że Ojciec
przyjął ludzką naturę podobnie jak Syn. A to jest błąd.
3. Przyjęcie jest czynnością. Czynność zaś przysługuje osobie, nie naturze, ta
ostatnia oznacza raczej zródło I zasadę czynności w działającym. Zatem przyjęcie nie
jest dla natury czymś stosownym.
A JEDNAK Augustyn mówi3): Owa natura, zrodzona z Ojca, która trwa
35
zawsze , czyli natura wzięta od Ojca w przedwiecznym rodzeniu, przyjęła naszą
naturę wolną od grzechu .
WYKAAD. Jak wiemy4), wyraz przyjąć wskazuje na dwie rzeczy, mianowicie:
na zródło i kres czynności. Otóż być zródłem tego przyjęcia jest zgodne z naturą bożą,
jej to bowiem mocą ono się dokonało. Ale natura boska, jako taka, nie może być
uważana za kres przyjęcia. Jest ona kresem tylko ze względu na Osobę, w której ją
rozpatrujemy. I dlatego przede wszystkim i w sensie najwłaściwszym mówimy, że
przyjmuje Osoba, wtórnie zaś można także powiedzieć, iż natura przyjmuje inną
naturę do swej Osoby.
W tym to znaczeniu mówimy o naturze wcielonej , nie mając przy tym na myśli
tego, ze przemieniła się w ciało, lecz że przyjęła naturę ciała. Mówi przeto
Damasceńczyk5): Powiadamy, że natura boska jest wcielona zgodnie z ujęciem
świętych Atanazego i Cyryla .
Ad 1. To siebie jest zaimkiem zwrotnym i wskazuje na czynność zwrotną, której
podmiotem jest hipostaza działająca. Natura boska zaś co do hipostazy nie różni się od
Osoby Słowa. Ponieważ zaś natura boska wzięła ludzką naturę do Osoby Słowa, mówi
się, że przybrała ją sobie. Lecz chociaż Ojciec wziął ludzką naturę do Osoby Słowa,
nie wziął jej przez to do siebie, gdyż hipostaza Ojca nie jest hipostaza Słowa. I dlatego
nie można mówić w ścisłym znaczeniu, że Ojciec przyjął naturę ludzką.
Ad 2. To, co przysługuje naturze Boskiej, jako naturze, np. dobroć, mądrość itp.,
właściwe jest wszystkim trzem Osobom. Lecz przyjęcie przysługuje jej, jak
powiedziano8), ze względu na Osobę Słowa. Przeto stosuje się tylko do tej Osoby.
Ad 3. W Bogu To, co jest , jest identyczne z Tym, przez co ono jest . Podobnie
również To, co działa i To, przez co ono działa jest tym samym, każda bowiem
rzecz działa dlatego i o tyle, na ile jest bytem. Natura boska więc jest i Tym przez co
Bóg działa i samym działającym Bogiem.
Artykuł 3.
CZY NATURA WZITA ABSTRAKCYJNIE, W ODERWANIU
OD OSOBOWOZCI, MOGAABY PRZYJ ?
Na pozór nie.
1. Wiemy już bowiem'), że racją przyjęcia natury ludzkiej przez naturę boską jest
osoba. Z usunięciem racji zaś ustaje możliwość przyjęcia. Podobnie bryła, widziana
dzięki swej barwie, gdy stanie się bezbarwna, staje się niewidoczna. Więc natura
boska wzięta abstrakcyjnie, w oderwaniu od osobowości, nie mogłaby niczego
przyjąć.
2. Wyraz przyjęcie , jak była mowa2), wskazuje na kres, w którym zjednoczenie
się dokonało. Nie może zaś ono dokonać się w naturze, a jedynie w osobie. Przeto po
oderwaniu osobowości natura boska nie może przyjmować.
3. Jak stwierdzono poprzednio3), w Bogu po oderwaniu osobowości nie
pozostanie nic. Przyjąć zaś może tylko coś istniejącego. Boska natura więc wzięta [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl szkicerysunki.xlx.pl
sobie czegokolwiek, nie jest czymś dla Osoby Boskiej odpowiednim.
3. Natura stanowi o osobie. Nie podobna zaś, by to, co zostało ustanowione,
przyjęło coś, co je stanowi, jako że skutek nie działa na przyczynę. Nie jest więc
podobne, by osoba przybrała naturę.
34
A JEDNAK Augustyn mówi2): Ten Bóg , czyli Bóg Jednorodzony, przybrał
postać, to jest naturę sługi . Bóg Jednorodzony zaś jest osobą. A więc osoba może
przyjąć naturę.
WYKAAD. Wyraz przyjęcie oznacza dwie rzeczy: zródło czynności i jej kres.
Przyjąć bowiem to znaczy wziąć coś do siebie. W przyjęciu omawianym, zarówno
zródłem jak i kresem czynności jest Osoba. Jest Ona jej zródłem, bo czynność jest
funkcją właściwą osoby, a tego rodzaju. przybranie sobie ciała dokonało się przez
działanie Boga. Osoba jest także kresem przyjęcia, bo, jak stwierdzono wyżej3),
zjednoczenie dokonało się nie w naturze, lecz w Osobie. Jasne więc, że przyjęcie
natury przysługuje Osobie w sposób najbardziej właściwy.
Ad l. Wobec nieskończoności Osoby boskiej nie można do Niej niczego dodać.
Dlatego Cyryl mówi4): Nie pojmujemy zjednoczenia, jako dodania czegoś . Nie
dodaje Bogu niczego również zjednoczenie z człowiekiem, dokonane przez łaskę
usynowienia, natomiast człowiek otrzymuje coś z Boga. Udoskonala się więc przy tym
nie Bóg, lecz człowiek.
Ad 2. Nieudzielność osoby wyraża się w tym, że nie można Osoby orzekać o
wielu osobnikach, ale to nie wyklucza możliwości kilku orzeczeń o jednej osobie. Nie
jest więc sprzeczne z pojęciem osoby udzielanie się polegające na samoistnym
bytowaniu w kilku naturach. Bo nawet w osobie stworzonej mogą się przypadłościowe
łączyć liczne natury, tak np. w osobie jednego człowieka spotyka się ilość z jakością.
Właściwością wyłączną Osoby boskiej jest to, że dzięki Jej nieskończoności zbiegły
się w Niej natury nie przypadłościowe, lecz w bytowaniu samoistnym.
Ad 3. Jak już wiemy5), natura ludzka nie stanowi podstawy określającej absolutny
byt Osoby boskiej, lecz taki byt, jaki odpowiada nazwie tej natury. Syn Boży nie
zawdzięcza naturze ludzkiej tego, że po prostu jest; był On bowiem od wieków,
naturze ludzkiej zawdzięcza On tylko to, że jest człowiekiem. Zaś zasadniczo natura
boska stanowi o boskiej osobie Syna Bożego. Toteż nie mówimy o przyjęciu natury
boskiej, lecz ludzkiej.
Artykuł 2.
CZY DLA NATURY BOSKIEJ JEST RZECZ STOSOWN
PRZYJ NATUR LUDZK ?
Na pozór nie.
1. Jak powiedziano bowiem1), przyjąć to tyle co przybrać sobie. Natura boska zaś.
nie przyjmuje natury ludzkiej do siebie; zjednoczenie bowiem nie dokonało się w
naturze, lecz w Osobie, jak stwierdzono wyżej2). Więc przyjęcie natury ludzkiej
boskiej naturze nie odpowiada.
2. Natura boska wspólna jest trzem Osobom. Gdyby więc przyjęcie przysługiwało
naturze, wynikałoby stąd, że przysługuje ono trzem Osobom, i znaczyłoby, że Ojciec
przyjął ludzką naturę podobnie jak Syn. A to jest błąd.
3. Przyjęcie jest czynnością. Czynność zaś przysługuje osobie, nie naturze, ta
ostatnia oznacza raczej zródło I zasadę czynności w działającym. Zatem przyjęcie nie
jest dla natury czymś stosownym.
A JEDNAK Augustyn mówi3): Owa natura, zrodzona z Ojca, która trwa
35
zawsze , czyli natura wzięta od Ojca w przedwiecznym rodzeniu, przyjęła naszą
naturę wolną od grzechu .
WYKAAD. Jak wiemy4), wyraz przyjąć wskazuje na dwie rzeczy, mianowicie:
na zródło i kres czynności. Otóż być zródłem tego przyjęcia jest zgodne z naturą bożą,
jej to bowiem mocą ono się dokonało. Ale natura boska, jako taka, nie może być
uważana za kres przyjęcia. Jest ona kresem tylko ze względu na Osobę, w której ją
rozpatrujemy. I dlatego przede wszystkim i w sensie najwłaściwszym mówimy, że
przyjmuje Osoba, wtórnie zaś można także powiedzieć, iż natura przyjmuje inną
naturę do swej Osoby.
W tym to znaczeniu mówimy o naturze wcielonej , nie mając przy tym na myśli
tego, ze przemieniła się w ciało, lecz że przyjęła naturę ciała. Mówi przeto
Damasceńczyk5): Powiadamy, że natura boska jest wcielona zgodnie z ujęciem
świętych Atanazego i Cyryla .
Ad 1. To siebie jest zaimkiem zwrotnym i wskazuje na czynność zwrotną, której
podmiotem jest hipostaza działająca. Natura boska zaś co do hipostazy nie różni się od
Osoby Słowa. Ponieważ zaś natura boska wzięła ludzką naturę do Osoby Słowa, mówi
się, że przybrała ją sobie. Lecz chociaż Ojciec wziął ludzką naturę do Osoby Słowa,
nie wziął jej przez to do siebie, gdyż hipostaza Ojca nie jest hipostaza Słowa. I dlatego
nie można mówić w ścisłym znaczeniu, że Ojciec przyjął naturę ludzką.
Ad 2. To, co przysługuje naturze Boskiej, jako naturze, np. dobroć, mądrość itp.,
właściwe jest wszystkim trzem Osobom. Lecz przyjęcie przysługuje jej, jak
powiedziano8), ze względu na Osobę Słowa. Przeto stosuje się tylko do tej Osoby.
Ad 3. W Bogu To, co jest , jest identyczne z Tym, przez co ono jest . Podobnie
również To, co działa i To, przez co ono działa jest tym samym, każda bowiem
rzecz działa dlatego i o tyle, na ile jest bytem. Natura boska więc jest i Tym przez co
Bóg działa i samym działającym Bogiem.
Artykuł 3.
CZY NATURA WZITA ABSTRAKCYJNIE, W ODERWANIU
OD OSOBOWOZCI, MOGAABY PRZYJ ?
Na pozór nie.
1. Wiemy już bowiem'), że racją przyjęcia natury ludzkiej przez naturę boską jest
osoba. Z usunięciem racji zaś ustaje możliwość przyjęcia. Podobnie bryła, widziana
dzięki swej barwie, gdy stanie się bezbarwna, staje się niewidoczna. Więc natura
boska wzięta abstrakcyjnie, w oderwaniu od osobowości, nie mogłaby niczego
przyjąć.
2. Wyraz przyjęcie , jak była mowa2), wskazuje na kres, w którym zjednoczenie
się dokonało. Nie może zaś ono dokonać się w naturze, a jedynie w osobie. Przeto po
oderwaniu osobowości natura boska nie może przyjmować.
3. Jak stwierdzono poprzednio3), w Bogu po oderwaniu osobowości nie
pozostanie nic. Przyjąć zaś może tylko coś istniejącego. Boska natura więc wzięta [ Pobierz całość w formacie PDF ]